Artroz durumunda dengeli bir beslenme, eklem sağlığının korunmasında önemli bir bileşendir: sağlıklı bir beslenme tarzı, eklemlerin erken yıpranmasını önlemeye ve artrozun ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.

Tavsiye 1: Artrozda tüketilmesi önerilen gıdalar

Genel olarak, düşük yağlı ve vitamin bakımından zengin bir beslenme tarzı, uzun vadede eklem sağlığını destekleyebilir. Aşağıdaki gıdalar, artrozun erken evrelerinde eklemler üzerinde olumlu etkiler sağlayabilir:

● Kalsiyum açısından zengin gıdalar: ıspanak, brokoli, süt ürünleri, bazı maden suları
● Yağsız süt ürünleri: yoğurt, lor peyniri
● Doymamış yağlar: zeytinyağı, ceviz, keten tohumu
● Antioksidan etkili C vitamini, B vitaminleri
● Mineraller ve iz elementler: demir, çinko, iyot, manganez
● Lif açısından zengin gıdalar: yulaf ezmesi, orman meyveleri, lahana
● Soğuk su balıkları ve kabuklu deniz ürünleri: ringa balığı, alabalık, kalkan
● Soğan ailesinden sebzeler: sarımsak, soğan, pırasa

Tavsiye 2: Artrozda kaçınılması gereken gıdalar

Eklem sağlığı üzerinde olumsuz etkisi olabilecek bazı gıdalar ve beslenme alışkanlıkları vardır. Bu durum eklem ağrılarının artmasına ve daha sık ağrı kesici kullanımına yol açabilir. Aşağıdaki içerikler büyük miktarlarda olumsuz etki yaratabilir:

● Doymuş yağlar: tereyağı, krema, kuyruk yağı, işlenmiş et ürünleri
● Hidrojene yağlar: bisküvi, işlenmiş yemekler ve tatlılar
● Arakidonik asit: hayvansal kaynaklı gıdalar, et, sakatat, yumurta, peynir, şarküteri ürünleri, süt

Ayrıca, artroz veya artrit durumunda alkol ve nikotinden uzak durulması tavsiye edilir. Bazı ağrı kesicilerin etkisi değişebilir ve dokuların oksijenlenmesi — özellikle kıkırdak dokusunda — olumsuz etkilenebilir. Her ikisinden de uzak durmak en iyisidir.

Tavsiye 3: Soğan ailesinden sebzeler eklem sağlığına fayda sağlayabilir

İkizler üzerinde yapılan karşılaştırmalı bir çalışmada, İngiliz araştırmacılar beslenmenin kalça artrozu üzerindeki etkisini inceledi. Meyve ve sebze açısından zengin bir diyetin kıkırdak üzerinde koruyucu bir etkisi olduğu görüldü. 44 ile 70 yaş arasındaki ve bol miktarda sebze-meyve tüketen bireylerde kalça artrozu daha az görüldü.

Özellikle soğan, sarımsak ve pırasa gibi sebzeleri düzenli tüketenlerde olumlu etkiler gözlemlendi. Bu sebzeler, laboratuvar çalışmalarında kıkırdak sağlığını destekleme potansiyeli gösteren doğal bir aktif bileşen (diallyl sülfid) içermektedir.

Tavsiye 4: Eklem dostu düzenli hareket

Dengeli beslenmenin yanı sıra aktif bir yaşam tarzı ve eklemler için hafif egzersizler, artroz durumunda çok önemlidir. Yoğun egzersiz gerekmez! Günde 30 dakikalık hafif bir yürüyüş, eklemleri esnek tutmak için yeterlidir. Hareket sırasında ağrı olmaması önemlidir.

Hareket, eklemleri doğal şekilde yağlayan sinovyal sıvının üretimini teşvik eder. Bu nedenle, fiziksel aktivite artrozun tüm evrelerinde faydalı olabilir.

Uygun egzersiz türünü ve doğru yoğunluğu seçmek önemlidir. Uzmanlar bu konuda değerli bilgiler sunabilir.

Hatta kaçınılmaz bir protez durumu olsa bile, ameliyattan önce aktif olan bireyler, ameliyat sonrası daha hızlı iyileşir ve daha rahat hareket eder.

Tavsiye 5: Kilonuza dikkat edin!

Alt ekstremite eklemleri — kalçalar, dizler, ayak bilekleri — tüm vücut ağırlığını taşır. Yürürken veya zıplarken, kıkırdaklara binen basınç önemli ölçüde artar. Aşırı kilolu bireylerde bu ekstra yük, normal kilolulara göre daha hızlı kıkırdak aşınmasına yol açar.

Araştırmalar, kilo ile artroz arasında açık bir ilişki olduğunu göstermektedir: şiddetli kilolu bireylerde artroz gelişme riski iki kattan fazladır. Kalça protezi gibi cerrahi müdahaleler, bu kişilerde ortalama 10 yıl daha erken gerçekleşmektedir. Diz protezlerinde bu fark 13 yıla kadar çıkabilmektedir.